W ramach projektu „Szkoła Młodych Patriotów” przeprowadzono ankietę mającą na celu zbadanie postaw patriotycznych wśród uczniów, ich rodziców oraz nauczycieli Szkoły Podstawowej im. E. Orzeszkowej w Radgoszczy. Ankietowani byli uczniowie klas 4 -7 szkoły podstawowej (74 osoby), 2 i 3 gimnazjum (45 osób), rodzice uczniów (35 osób) oraz nauczyciele zatrudnieni w szkole (22 osoby).
Ankieta składała się z 14 pytań.
Pierwsze pytanie brzmiało „Czy uważasz się za patriotę?”.
Uczniowie klas 4-7 w zdecydowanej większości odpowiedzieli na nie twierdząco – 43% wskazało odpowiedź zdecydowanie tak, a 44% raczej tak. 6% zaznaczyło odpowiedź raczej nie, a tylko jedna osoba odpowiedź zdecydowanie nie.
Wśród uczniów klasy 2 i 3 gimnazjum najwięcej głosów bo 58% uzyskała odpowiedź raczej tak. Zdecydowanie tak zaznaczyło 35% , a raczej nie tylko 6%. Nikt nie wskazał odpowiedzi zdecydowanie nie.
Rodzice uczniów w większości zaznaczyli odpowiedź zdecydowanie tak – 60%. Raczej tak wybrało 31%. Pozostałe możliwości uzyskały tylko po 3% głosów.
Wszyscy nauczyciele uważają się za patriotów: 59% opowiedziało się za raczej tak, a 41% za zdecydowanie tak.
Na pytanie drugie Czy losy Polski są dla Ciebie ważne? wszyscy uczniowie klas 4-7 odpowiedzieli twierdząco: 72% – zdecydowanie tak, a 28% – raczej tak.
Uczniowie klas 2 i 3 gimnazjum na to pytanie odpowiedzieli następująco: zdecydowanie tak – 55%, raczej tak – 38%, raczej nie – 4%, zdecydowanie nie – 2%.
Wśród ankietowanych rodziców najwięcej wskazań uzyskała odpowiedź zdecydowanie tak – 57%. Za raczej tak opowiedziało się 37% osób, a odpowiedzi przeczące otrzymały po 3% głosów.
68% nauczycieli wskazało odpowiedź zdecydowanie tak, 27% – raczej tak, a jedna osoba – raczej nie.
W kolejnym pytaniu należało wskazać kto jest przykładem wielkiego patrioty, spośród czterech podanych osób.
Większość uczniów klas 4-7 za wielkiego patriotę uważają Karola Wojtyłę – 73% oraz Józefa Piłsudskiego – 66%. Pozostałe postaci uzyskały mniej wskazań – Adam Mickiewicz – 30%, a Lech Wałęsa – 20%.
Uczniowie klas gimnazjalnych za wielkich patriotów uważają Karola Wojtyłę – aż 82% oraz Józefa Piłsudskiego – 60%. Na kolejnym miejscu znalazł się Lech Wałęsa z 17% głosów, a najmniej wskazań otrzymał Adam Mickiewicz – 15%.
Zdecydowana większość rodziców, bo aż 88% głosów oddało na Karola Wojtyłę. Józef Piłsudski otrzymał 57% głosów, Adam Mickiewicz 37%, a Lech Wałęsa tylko 8%. 100% nauczycieli wskazało Karola Wojtyłę jako przykład wielkiego patrioty. Józef Piłsudski i Adam Mickiewicz uzyskali odpowiednio 17% i 14%, a Lech Wałęsa tylko 1 głos, co daje 5% głosów.
W pytaniu piątym ankietowani proszeni byli o udzielenie odpowiedzi na pytanie Kogo jeszcze uważasz za patriotę?
Wśród uczniów klas 4-7 najwięcej głosów uzyskał Andrzej Duda – 17. 4 uczniów wymieniło siebie, a 3 swoich rodziców. Po dwa głosy uzyskali Emilia Plater, Roman Dmowski i Juliusz Słowacki. Po jednym głosie uzyskali Lewandowski, Mikołaj Kopernik, Maria Kozaczkowa, Marie Curie-Skłodowska, Ignacy Jan Paderewski, a także dziadkowie i nauczyciele.
Uczniowie klas gimnazjalnych wymienili Andrzeja Dudę – 5 osób. Po 2 głosy otrzymali Witold Pilecki, Lech Kaczyński, a także rodzice uczniów jak i oni sami. Po jednym głosie uzyskali Jan Matejko, Fryderyk Chopin, generał Nil, Henryk Sucharski, Stefan Banach, Józef Haller i Łupaszko.
Rodzice uczniów za wielkich patriotów uważają księdza Ignacego Piwowarskiego – 3 osoby, Lecha Kaczyńskiego, Tadeusza Kościuszko i Wincentego Witosa – po 2 głosy. Po jednym głosie otrzymali m.in. Jarosław Kaczyński, ks. Jerzy Popiełuszko, kard. Stefan Wyszyński, Emilia Plater, Jan Kochanowski, Irena Sendlerowa, Ignacy Jan Paderewski, Witold Pilecki, Siedzikówna, Gierek i Beata Szydło.
Nauczyciele wymienili takie postaci jak: kard. Stefan Wyszyński, Juliusz Słowacki, Józef Bem, Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski, Ignacy Jan Paderewski, Henryk Sienkiewicz, ks. Ignacy Piwowarski i Lech Kaczyński.
W pytaniu Czy patriotyzm jest dzisiaj potrzebny? aż 73% uczniów klas 4-7 wybrało odpowiedź zdecydowanie tak. 31% ankietowanych zaznaczyło odpowiedź raczej tak, a tylko jedna osoba raczej nie.
51% uczniów klas gimnazjalnych uważa, że obecnie patriotyzm jest zdecydowanie potrzebny, a 47% opowiedziało się za odpowiedzią raczej tak. Jedna osoba zdecydowała się na odpowiedź raczej nie.
Zdaniem większości rodziców w dzisiejszych czasach jest zdecydowanie potrzebny – 63%. 28% wybrało odpowiedz raczej tak, a 6% raczej nie.
Wśród nauczycieli odpowiedź zdecydowanie tak wybrało 68%, raczej tak – 27%, a jedna osoba raczej nie.
Następne pytanie brzmiało Czy obchodzisz święta narodowe? Jeśli tak, to jakie?
Uczniowie klas 4-6 najczęściej wybierali odpowiedź 11 listopada – 86% oraz 3 Maja – 85%. Pozostałe święta otrzymały odpowiednio: Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – 43%, 1 Maja i 1 sierpnia – 34%, Narodowe Święto Zwycięstwa i Niepodległości – 31% głosów. Najmniej wskazań otrzymał Dzień Solidarności i Wolności – 17%.
Wśród uczniów klas gimnazjalnych zdecydowanie najwięcej głosów uzyskały Narodowe Święto Niepodległości – 87% i Święto Narodowe Trzeciego Maja – 84%. 1 Maja świętuje 62%, Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – 49, a Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego – 47% badanych. Dzień Solidarności i Wolności obchodzi 9% badanych, a Narodowe Święto Zwycięstwa i Niepodległości tylko 7%.
Rodzice najczęściej obchodzą Święto Narodowe Trzeciego Maja i Narodowe Święto Niepodległości – po 91%. 1 Maja świętuje 45% badanych, Narodowe Święto Zwycięstwa i Niepodległości- 28%, Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – 26% , a Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego – 23%. Najmniej bo tylko 6% ankietowanych obchodzi Dzień Solidarności i Wolności. Aż 95% nauczycieli obchodzi Święto Narodowe Trzeciego Maja i Narodowe Święto Niepodległości. Na kolejnych miejscach znalazły się: święto 1 maja – 54%, Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego – 36% i Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – 27%. Po 14% głosów otrzymały Narodowe Święto Zwycięstwa
i Niepodległości oraz Dzień Solidarności i Wolności.
W kolejnym pytaniu poproszono o wymienienie znanych pieśni patriotycznych.
Uczniowie klas 4-7 najczęściej wymieniali: „Mazurek Dąbrowskiego” – 38 głosów, „Rota” – 15 głosów oraz „Piechota” – 13 głosów. Oprócz tego pojawiły się takie tytuły jak: „Witaj majowa jutrzenko” – 5, „Wojenko, wojenko” – 4, „Przybyli ułani”, „Bogurodzica”
i „Rozkwitały pąki białych róż” –po 3 oraz „Czerwone maki” i „Boże, coś Polskę” – po 2 głosy.
Wśród uczniów klas gimnazjalnych najczęściej pojawiały się „Rota” – 27, „Mazurek Dąbrowskiego” – 26 i „Piechota” – 11 głosów. Rzadziej wymieniane były: „Witaj majowa jutrzenko” – 5, „My pierwsza brygada” i „Warszawskie dzieci” – po 3 oraz „Bogurodzica” – 2 głosy i „Wojenko, wojenko” – 1 wskazanie.
Najczęściej wymienianymi przez rodziców pieśniami patriotycznymi były” „Rota” – 16 głosów oraz „Mazurek Dąbrowskiego” – 13 głosów. Ośmiokrotnie wymieniane były :”Wojenko,wojenko” i „My, pierwsza brygada” a siedmiokrotnie „Boże, coś Polskę”. Po kilka głosów uzyskały „ Bogurodzica”, „Maszerują strzelcy” – 5, „O mój rozmarynie” – 3 głosy. 2 osoby wymieniło także „”Błękitny rozwińmy sztandar”, „Płynie Wisła, płynie”, „Legiony”, „Pierwsza kadrowa”, „Raduje się serce”, „Czerwone maki” i „Rozkwitają pąki białych róż”.
Również nauczyciele najczęściej wskazywali „Rotę” – 12 i „”Mazurek Dąbrowskiego” – 10 głosów. Inne pieśni pojawiały się w ankietach rzadziej: „Rozkwitają pąki białych róż” – 4, ”Wojenko, wojenko”, „Przybyli ułani”, „My pierwsza brygada”, „Piechota” – po 3 głosy. Dwukrotnie wymieniano „O mój rozmarynie”, „Boże, coś Polskę”, „Warszawianka”, „Jak długo w sercach naszych” i „Maszerują strzelcy”.
Na pytanie Czy znasz polski hymn narodowy? 100% uczniów klas 4-7 odpowiedziało twierdząco, wśród uczniów klas gimnazjalnych 1 osoba wybrała odpowiedź nie wiem. Wszyscy rodzice i nauczyciele biorący udział w ankiecie zadeklarowało znajomość hymnu narodowego.
W następnym pytaniu ankietowani mieli dokończyć zdanie Według Ciebie patriotyzm to…
80% uczniów klas 4-7 wskazało odpowiedź szacunek i umiłowanie ojczyzny, 67% gotowość do obrony ojczyzny w razie agresji któregoś z państw, 62% dbałość o kulturę i tradycję,59% udział w świętach narodowych, 49% uczciwa pracę na rzecz kraju, 43% spełnianie obowiązków obywatelskich (płacenie podatków, udział w wyborach). Najmniej głosów uzyskała odpowiedź kibicowanie polskim sportowcom – 35%.
Zdaniem uczniów klas 2 i 3 gimnazjum patriotyzm to przede wszystkim: szacunek i umiłowanie ojczyzny – 93%, gotowość do obrony ojczyzny w razie agresji któregoś z państw- 91% i dbałość o kulturę i tradycję – 84% i udział w świętach narodowych – 75%. Na dalszych miejscach znalazły się: spełnianie obowiązków obywatelskich (płacenie podatków, udział w wyborach)- 64%, uczciwa pracę na rzecz kraju – 55% oraz kibicowanie polskim sportowcom- 38%.
Ankietowani rodzice w większości rozumieją patriotyzm jako szacunek i umiłowanie ojczyzny – 88%, dbałość o kulturę i tradycję- 77%, spełnianie obowiązków obywatelskich (płacenie podatków, udział w wyborach) i gotowość do obrony ojczyzny w razie agresji któregoś z państw – po 68% oraz udział w świętach narodowych – 66%. Najmniej wskazań uzyskały odpowiedzi uczciwa pracę na rzecz kraju – 57% i kibicowanie polskim sportowcom – 48%.
Nauczyciele również na pierwszym miejscu wskazali na szacunek i umiłowanie ojczyzny – 86%. Na kolejnym miejscu znalazła się dbałość o kulturę i tradycję z 82% głosów. 77% głosów uzyskały spełnianie obowiązków obywatelskich (płacenie podatków, udział w wyborach) i gotowość do obrony ojczyzny w razie agresji któregoś z państw, a 73% uczciwa pracę na rzecz kraju. Odpowiedzi kibicowanie polskim sportowcom uzyskały 59%, a udział w świętach narodowych – 54% głosów.
W pytaniu 10 poproszono badanych o wskazanie (spośród sześciu podanych) zawodów najbardziej kojarzących się z patriotyzmem.
Dla zdecydowanej większości uczniów klas 4-7 jest nim żołnierz – 85% głosów. 63% uczniów wskazało odpowiedź polityk. Dla 32% jest nim sportowiec, a dla 27% nauczyciel. Odpowiedzi lekarz i marynarz uzyskały odpowiednio 12% i 8% głosów.
Wszyscy gimnazjaliści uznali zawód żołnierza za najbardziej związany z patriotyzmem. Wskazywano kolejno: polityka – 42%, sportowca – 33%, nauczyciela – 27%. Najmniej głosów uzyskali: lekarz – 11% i marynarz – 4%.
Wśród rodziców najwięcej bo aż 94% głosów uzyskał zawód żołnierza. Na drugim miejscu znalazł się zawód nauczyciela – 60%, a na trzecim polityka – 57% głosów. Sportowiec uzyskał 37%, a marynarz i lekarz odpowiednio 11% i 6% głosów.
Również wśród nauczycieli najwięcej wskazań uzyskał zawód żołnierza – 91%. Na kolejnych miejscach znaleźli się: nauczyciel – 68%, polityk – 54%, sportowiec – 27%, marynarz – 18% i lekarz – 14% głosów.
Kolejne pytanie brzmiało: Skąd czerpiesz wiedzę o patriotyzmie?
96% uczniów klas 4-7 jako źródło wiedzy o patriotyzmie wskazało szkołę. Dla 74% jest nim rodzina. Telewizja uzyskała 57% głosów, książki – 37%. 17% uczniów wskazało na inne źródła – tj. internet, kościół i prasa. 15% uczniów wskazało środowisko rówieśnicze.
Dla uczniów klas gimnazjalnych najczęstszym źródłem wiedzy o patriotyzmie jest telewizja – 73%. Kolejne miejsca zajęła szkoła – 69%. Ponad połowa, bo 51% wskazało rodzinę. 47% uczniów wiadomości związane z patriotyzmem czerpie z książek i innych źródeł tj. internet, radio oraz z utworów muzycznych Basti i Evtis. 13% uczniów wskazało rówieśników.
Ankietowani rodzice czerpią wiedzę dotyczącą patriotyzmu z telewizji – aż 83%, oraz z książek i dzięki rodzinie – po 68% głosów. Na kolejnych miejscach pojawiły się szkoła – 43%, rówieśnicy – 20% i inne źródła – 17% głosów.9% ankietowanych wskazało uczelnię.
Nauczyciele wybrali następujące odpowiedzi: telewizja – 86%, rodzina – 77%, książki – 73%. Połowa badanych wskazało szkołę. 22% zaznaczyło odpowiedź inne źródła, 9% – uczelnię, a najmniej, bo 4% rówieśników.
Na pytanie Jaki przedmiot miał wpływ na Twój patriotyzm? uczniowie klas 4-7 udzielili następujących odpowiedzi: 88%- historia, 76% – język polski, 32% – religia.
Również uczniowie klas gimnazjalnych najczęściej wybierali historię – 78%; wiedza ospołeczeństwie otrzymała 53%, a język polski i religia po 29% głosów. 3 osoby wskazały również na edukację dla bezpieczeństwa.
Dla większości rodziców największy wpływ na ich patriotyzm miała historia – aż 94%. 68% uzyskał język polski, 37% wiedza o społeczeństwie, a 28% religia.
Nauczyciele także wskazali historię (91%) jako przedmiot w największym stopniu kształtujący postawę patriotyczną. 59% uzyskała wiedza o społeczeństwie, 54% język polski, a 22% religia. Jedna osoba wskazała edukację dla bezpieczeństwa.
W kolejnym pytaniu ankietowani proszeni byli o odpowiedź w czym ich zdaniem przejawia się patriotyzm.
Uczniowie klas 4-7 wymieniali gotowość do walki za kraj (4). Pojawiły się pojedyncze odpowiedzi tj. dbanie o dobro ojczyzny, szacunek do symboli narodowych, śpiewanie pieśni patriotycznych, szacunek dla języka.
Wśród uczniów klas 2 i 3 gimnazjum kilkukrotnie pojawiały się odpowiedzi: walka za kraj (5), zachowanie (3), szacunek dla symboli narodowych (3), poprawna polszczyzna (2), śpiewanie pieśni patriotycznych (2), udział w Marszu Niepodległości (2).
Według ankietowanych rodziców patriotyzm przejawia się w: wychowaniu (5), obchodzeniu świat narodowych (3), pracy na rzecz kraju (2), płaceniu podatków (2), gotowości do poświęcenia (2), kultywowaniu tradycji (2).
Nauczyciele podawali następujące odpowiedzi: poznawanie i propagowanie kultury i historii ojczystej (6), obchodzenie świąt narodowych (4), codzienne życie i postępowanie (3), udział w wyborach (3), szacunek dla symboli narodowych (3), obrona kraju (2), uczciwa prawa i nauka (3).
Ostatnie pytanie ankiety brzmiało Gdyby bezpieczeństwo naszego kraju było zagrożone, czy stanąłbyś w jego obronie?
Uczniowie klas 4-7 w większości odpowiedzieli twierdząco – 63%, 32% udzieliło odpowiedz przeczącej. Jedna osoba wybrała odpowiedz nie wiem.
Wśród uczniów klas gimnazjalnych przeważała odpowiedź przecząca – aż 71%; 45% uczniów zadeklarowało, że w razie konieczności stanęłoby do walki w obronie ojczyzny. Jedna osoba zaznaczyła nie wiem.
60% rodziców wybrało odpowiedź tak; na odpowiedź nie zdecydowało się 34% ankietowanych. 11% badanych nie wie, czy zdecydowałoby się stanąć w obronie kraju w razie zagrożenia.
Większość nauczycieli (59%) odpowiedziała tak; 6% nie wiem. Jedna osoba odpowiedziała przecząco.
Ankieta wykazała, że zdecydowana większość badanych, bo 93% uważa się za patriotę.
Na pytanie Czy losy Polski są dla Ciebie ważne? 63% odpowiedziała zdecydowanie tak, a 32,5% raczej tak.
Z czterech wymienionych postaci za wielkiego patriotę większość ankietowanych uznało Karola Wojtyłę (aż 86%). Na drugim miejscu znalazł się Józef Piłsudski uzyskując 48% głosów. Pozostałe postaci są uważane za patriotów przez niewiele osób.Wsród własnych propozycji patriotów ankietowanych najwięcej głosów uzyskał Andrzej Duda (ale tylko wśród uczniów).
Na pytanie Czy patriotyzm jest dzisiaj potrzebny? 64% odpowiedziało zdecydowanie tak, a 33% raczej tak.
Wszyscy ankietowani obchodzą święta patriotyczne. Prawie wszyscy świętują Narodowe Święto Niepodległości – aż 90% i Święto 3 Maja – 89%. 36% wskazało na Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Najmniej osób świętuje Dzień Solidarności i Wolności.
Ankieta wykazała, że pytani znają wiele pieśni patriotycznych. Wśród najczęściej wymienianych znalazły się: „Mazurek Dąbrowskiego”, „Rota” i „Piechota”.
Na pytanie Czy znasz polski hymn narodowy tylko jedna osoba udzieliła odpowiedzi nie wiem. Pozostali odpowiedzieli twierdząco.
Dla większości pytanych patriotyzm oznacza: szacunek i umiłowanie ojczyzny, gotowość do obrony ojczyzny w razie agresji któregoś z państw, dbałość o kulturę i tradycję i udział w świętach narodowych.
Zawody najbardziej kojarzące się z patriotyzmem to: żołnierz – aż 92,5%, polityk – 54% i nauczyciel – 45,5% głosów.
Źródłem wiedzy o patriotyzmie dla większości ankietowanych okazała się być telewizja – 75%, rodzina – 67%, książki – 56% i szkoła – 52%.
Najwięcej osób wskazało historię (88%)jako przedmiot, który wpłynął na ich patriotyzm. Na kolejnych miejscach znalazły się: język polski – 57% i wiedza o społeczeństwie – 50%.
Jako odpowiedzi na pytanie W czym według Ciebie przejawia się patriotyzm? pojawiały się najczęściej: gotowość do walki za kraj, codzienne życie i postępowanie, obchodzenie świąt narodowych i poznawanie i propagowanie kultury i historii ojczystej.
57% ankietowanych zadeklarowało gotowość do walki w sytuacji zagrożenia kraju, 34% udzieliło odpowiedzi przeczącej.